Reizen is een voortdurend ontvouwen
Zweet parelt langs mijn gezicht, hartslag schiet omhoog. Ik sta op het vliegveld van Kuala Lumpur op mijn lief te wachten. Ik wacht in Terminal 1, zie op de borden geen aankondiging. Kijk op mijn iPhone en zie dat het vliegtuig op Terminal 2 aankomt. Ik heb nog 10 minuten. Met een sprint die Justin Bold niet zou misstaan schiet ik naar buiten. Claim een taxi, stap in en roep Terminal 2. Na 10 minuten daar aangekomen. Op de borden knippert de aankondiging dat het vliegtuig is geland. Verder geen info. Ik vraag aan info balie naar verdere info en krijg te horen dat de passagiers van 2 naar 1 gaan, daar de bagage ophalen en ook naar buiten komen. Met dezelfde sprint ren ik naar buiten en taxi aangehouden. Aangekomen in Terminal 1 moet in nog 45 minuten wachten voordat ik mijn lief kan begroeten. Het moment van elkaar in de armen sluiten blijft ontroerend, staan allebei met tranen in onze ogen en mompelen lieve woorden. Op zulke momenten ontvouwt zich de liefde als vanzelf. Hotel is op het vliegveld, met een golfkarretje opgehaald en naar hotel gebracht. Heel korte nacht, volgende ochtend om 05.00 opstaan en naar vliegveld. Vlucht met Air Asia naar Denpassar Bali ging op tijd. Een rustige vlucht, met prachtig uitzicht op de vulkanen van Java, die met hun toppen boven de wolken uitstaken. In Bali werden wij opgehaald door Gede, de broer van onze vriend en chauffeur Gusti. Een bekende rit, opnieuw het hectische verkeer, rotonde afgesloten, van 4 richtingen komt verkeer toegestroomd. De brommertjes vormen het grootste obstakel, zij wurmen zich als nijdige horzels dwars door het verkeer. Regelmatig moet Gede op de rem staan, om een botsing te vermijden. Uiteindelijk komen wij aan op het Peninsula Beach Resort. Hier gaan wij genieten van het prachtige huwelijkscadeau dat wij van onze vrienden ,Frans en Ester, hebben gekregen. Een prachtige plek, het ligt aan zee en heeft zwembaden met diverse compartimenten o.a. twee bubbelbaden. Mooi appartement met uitzicht op de tuin.S’ middags gelijk op pad om boodschappen in te slaan, wij willen zelf ontbijt maken om af en toe zelf te kokerellen. Eten in Bali is heerlijk en goedkoop, zelf koken is zelf nog duurder. De volgende ochtend, 1ste kerstdag begon grauw, het regende pijpenstelen. Wij keken elkaar aan, dit is toch Bali, hier hoort de zon te schijnen. Het is moessonperiode en dan is de kans op enorme regenbuien heel groot, de temperatuur blijft wel tegen de 30 graden. Zweten vanwege de hoge vochtigheid. S’ middags naar Kuta gereden. Rahma, Carla’s Java sister was met haar familie naar Bali gekomen om onze huwelijkse staat te vieren. Altijd ontroerend om te zien hoe Carla en Rahma elkaar ontmoeten. En innige en tedere omhelzing, zij stralen met tranen in hun ogen. Steeds houden zij elkaar vast, regelmatig hoor ik “zo blij om je te zien”. De ontmoeting werd bezegeld met een prachtige gouden ring uit Medina. Carla doet hem om, straalt, lacht en huilt. Uiteraard word ik niet genegeerd, Rahma en Mhbub zijn ook hartelijk naar mij, toch draait deze ontmoeting om de meiden. Helaas was het verkeer een spelbreker, zij hadden bijna 2 uur in de file gestaan, waardoor het wederzien van kortere duur was dan gewenst. S‘ avonds hadden wij een kerstdiner, dat hoorde bij het cadeau van Frans en Ester, evenals het oudejaars diner. Daarom moesten wij bijtijds terug naar het hotel. Afscheid ging gepaard met maken van veel foto’s en de nodige tranen. Waar wij ook zijn in de wereld, wij zijn bij elkaar, dit waren de laatste woorden die zij met elkaar deelden. Het werd een stille rit terug, Carla staarde voor zich uit, ik hield haar hand vast. Het was prachtig om te zien hoe vriendschap zich kan ontvouwen tussen een Hollandse humanist en een Javaanse moslima. Wij schoven wat later aan het diner. Wij zaten net toen de kerstloterij begon. Wij hadden twee loten, vlak na elkaar vielen wij in de prijzen, een gratis diner en een mooie paraplu. De andere gasten, veelal uit Australië lieten duidelijk merken dit niet te waarderen. Te laat komen en dan met twee prijzen ervandoor gaan, in hun beleving klopt dat niet. Wij hebben geen vrienden gemaakt, helemaal niet toen ik na het dessert opstond en lachend met de prijzen omhoog de zaal verliet. Strak in de plooi werden wij nagekeken. De volgende dagen ontvouwde zich een vast patroon. Ontbijt, zwemmen in zee, een ligbed zoeken onder de palmbomen, boeken lezen, lunchen, zwemmen in het zwembad en na happy hour op ons eigen terras naar restaurant om te eten. Soms lig ik onder de palmboom te staren naar de golven op zee, naar de bladeren van een palmboom en de prachtige bloemenweelde. Ineens realiseer ik mij dat alles zich heeft ontvouwen. Vooral bij bladeren en bloemen is dat goed te zien. Eerst strak in de knop en dan ontvouwt de natuur zich. In het dierenrijk ontvouwen ook veel dieren zich, rupsen die vlinder worden, kuikentjes die opgevouwen in het ei zitten. Onder gunstige omstandigheden, niet bedreigd door omgevingsfactoren ontplooit de natuur zich en komt tot volledige wasdom. Reizen is voor mij ook een vorm van ont-vouwen ofwel ont-plooien. Dit in de betekenis van los van de plooi ofwel los van de vouw. Los van de dagelijkse structuur, vaste regels en onze normen en waarden. Ik ont-regel mijzelf, dat geeft ruimte voor nieuwe initiatieven en ervaringen. Ik heb reizen nodig om mijzelf te ontplooien en tot volledige wasdom te komen. Mensen ontvouwen zich op geheel eigen wijze, reizen is voor mij belangrijk. Ineens plopt de Pyramide van Maslow omhoog. Voor ontplooiing is bevrediging van dagelijkse behoefte, liefde en erkenning nodig. Hieruit blijkt dat wij ook natuur zijn. Gedachtenspinsels volgen elkaar in snel tempo op, ik duik de zee in om het hoofd te laten koelen. Het oude jaar hebben wij met een prima diner, champagne en veel vuurwerk achter ons gelaten. Het was een goed en bewogen jaar. Berichten van vrienden over ziekte, noodzakelijke ingrepen en overlijden heeft mij wel geraakt. Goed is dan een relatief begrip. Wij volgen, zien en ontmoeten elkaar al 10tallen jaren, zonder noemenswaardige tegenslag in de gezondheid. Dat komt dan ineens in een stroomversnelling en vraagt aandacht en tijd om het een plek te geven. Ik voel mij vaak machteloos, er zijn voor vrienden is het enige wat ik kan doen. Hoogtepunt van het jaar was toch wel onze trouwdag aan zee. Mijn lief straalde en ik straalde mee. Het nieuwe jaar zijn wij begonnen om de natuur in te gaan. Bali heeft naast al het strandleven, veel natuur en cultuur te bieden. Nieuwsjaardag afgesloten met een zonsondergang bij de Uluwatu tempel. Deze tempel ligt op een rotsformatie aan zee, een mooi complex midden in een natuurgebied. Wandelen en af en toe dwars door struikgewas klauteren om juist die ene foto te kunnen maken. Resultaat foto is prachtig, de schrammen en krassen op benen en armen minder. Langzaam kleurt de hemel oranje, waarna een prachtige rode lucht zich ontvouwt aan het firmament. De zon is achter wolken aan de horizon verdwenen. Waar in de wereld ik ben, ook gewoon thuis in Bergen aan Zee, dit blijft een magisch moment en geeft innerlijke rust. Het jaar is goed begonnen. De volgende dagen hebben wij met de schoonheid van de rijstvelden, verschillende tempels onze ogen verwend en de intense beleving opgeslagen in een speciale ruimte in mijn bovenkamer. Langs de kust was het zonnig, naarmate wij hoger in de bergen kwamen nam de bewolking toe. De rijstvelden waren gehuld in mistige flarden, een miezerige regen begeleidde ons op de wandeling. Hadden geen paraplu meegenomen, konden deze huren bij een verkoopster van een fruitstalletje. Handel blijft handel, de paraplu’s hebben het niet overleefd, volgens mij waren deze voor de zon bestemd en niet voor de regen. Lachend werden zij in ontvangst genomen, trots liet zij een stapel met dezelfde plu’s zien. Ik ben gefascineerd door de structuur van de rijstvelden, prachtige geometrie en lijnenspel. Het is een schilderij, een eeuwenoude creatie van mensen, die sierlijke patronen in het landschap laten ontstaan. Zwerven door dorpjes, nagekeken door nieuwsgierige blikken en vragende ogen. Ik blijf altijd even stilstaan om een beweging te laten ontstaan. Mensen komen naar mij toe, bekende vragen, waar kom ik vandaan en waar ga ik naar toe. Wat ik van Bali vind en vragend naar Carla kijkend, is dat uw vrouw. Ik knik bevestigend, duim omhoog en dan een vaak onverstaanbaar “beautiful”. Ik geniet van deze handen en voeten gesprekken, waarbij ik meestal een hand op mijn arm krijg om het contact te intensiveren. Wij zijn aan het einde van onze Bali reis en mijn Cambodja reis. Zaterdag vliegen wij terug, wij gaan een dag eerder naar Kuala Lumpur omdat de vlucht vanuit Bali te kort op het vertrek uit KL zat. Deze reis wordt ingevouwen en straks komt er weer ruimte voor een nieuwe reis. Door mee te reizen in mijn verhalen, hoop ik dat ook de lezer zich een beetje heeft kunnen ontvouwen. Ik stel het bijzonder op prijs als ik nog een reactie krijg. Ik ben nieuwsgiering en leergierig. Ik groet mijn trouwe volgers, wens iedereen een heel gezond en liefdevol 2018. Leef het leven, blijf genieten. So far so good. Tot de volgende reis.
Reizen in voortdurende contrasten
Een zachte koele ochtend bries begroet mij in de ochtendschemer. Ik kruip achter in de Tuktuk op weg naar Angkor Wat. Het is 06.00 uur, veel drukte onderweg, het knetterende geluid van de motorbikes verstoort de ochtend stilte. Een ongetemde stroom en tegenstroom van mensen die naar hun werk gaan. Richting Angkor Wat wordt het stiller, een enkele tuktuk gaat dezelfde kant uit. Nog geen bussen te zien. Sun zet mij af, ik loop naar de tempel, die langzaam uit de schemer oprijst. Een ponton als kunstmatige brug is aangelegd, omdat de oude hoofdbrug wordt gerenoveerd. Angkor Wat, de Hoofdtempel is een tempelcomplex met een oppervlakte van 162,6 hectares, 1,6 km2. Het werd oorspronkelijk in de 9de eeuw gebouwd als een hindoetempel voor het Khmer-rijk en transformeerde geleidelijk in een boeddhistische tempel tegen het einde van de twaalfde eeuw. De buitenmuur van het tempelcomplex is 3.6 kilometer en het hele complex wordt omringd door brede grachten met water. Ik begin aan mijn zwerftocht door dit complex. Nog steeds zie ik nieuwe aspecten en details in en rondom de tempels. De sfeer is nog sereen, de bezoekers die er rondlopen hebben volgens mij hetzelfde doel, in rust genieten van deze schoonheid. Het langzaam opkomende licht maakt het bijzonder. Vage contrasten worden scherper naarmate het licht toeneemt. Soms moet ik over een hoge drempel in een kleine poort om de tempel te betreden. Ik ben mij altijd bewust met welke voet ik eerst over de drempel ga. Tijdens een bezoek aan een tempel in Tibet werd mij dit door een monnik gevraagd. Toen stapte ik eerst met mijn linkervoet over de drempel. Hij vroeg naar mijn leeftijd, 42 was ik toen. Wij liepen naar een galerij met beelden aan de linkerkant. Hij telde de beelden aan die kant en kwam uit bij het 42ste beeld, een beeld van een figuur met twee gezichten. Dat is jouw beeld en hij verdween zonder verdere uitleg. Nog steeds intrigeert mij deze gebeurtenis. In de loop van de uren neemt het geroezemoes van stemmen toe. Langzaam vult de tempel zich met mensen. Ik ben blij met de uurtjes die ik in relatief stilte heb kunnen doorbrengen en besluit om naar een paar onbekende tempels te gaan. Het verkeer in en rondom Angkor is toegenomen, de onbekende tempels die ik bezoek liggen afgelegen en worden weinig bezocht. Om één van de tempels te bereiken moet ik over een lang houten pad dat over het water is aangelegd. Passeren gaat, merkbaar is bij het passeren wie watervrees heeft en bang om van de houten vlonder af te vallen. De zon staat inmiddels hoog aan de hemel, de tempels worden prachtig weerspiegeld in het rimpelloze water. Om twee uur verlaat ik Angkor. Een gevoel van melancholie overvalt mij. Deze plek blijft voor mij heel dierbaar, ondanks de toenemende stroom toeristen. Eerst een verkoelende duik in het zwembad, daarna een lunch bij een eettentje langs de straat. Nagenietend van het heerlijk eten ben ik door een buitengebied van Siem Reap gaan zwerven. Hier zijn de oude huizen te vinden, sommige in vervallen staat, anderen gemoderniseerd naar de wensen van deze tijd. Hier zijn de voordelen van het toerisme te zien, de lokale bevolking heeft meer banen en inkomen. Dit wordt geïnvesteerd in de aan- en verbouw van huizen, wat ook weer werkgelegenheid oplevert. De straten zijn nog steeds van zand en grind, de lokale overheid laat het geld duidelijk in eigen zakken verdwijnen. Mensen bevochtigen het zand, om het opwaaiende stof tegen te gaan. Voor de huisjes wordt het zand keurig aangeveegd, rondom de tafel en stoelen voor het huis. Hier komen weinig toeristen. Ik loop door een hele smalle straat en word aangestaard door een kleine jongen. Met zijn vinger wijst hij naar mij en kijkt naar zijn moeder. Ik steek mijn hand uit ter begroeting, hij schrikt en loopt huilend naar zijn moeder. Lachend wordt hij vastgepakt. Achter de rug van zijn moeder blijft hij mij met zijn ogen volgen. Even verderop word ik lachend begroet door een tandeloze oude vrouw. Zij wijst mij een stoel en gebaart dat ik moet gaan zitten. Het eerste wat zij doet is mij aanraken en zacht te plukken aan de haartjes op mijn arm. In een onverstaanbaar gemurmel probeert zij mij iets te vertellen. Een meisje komt aangelopen, zij gebaart naar haar en moet naast mij gaan zitten. Het blijkt haar kleindochter te zijn, die redelijk goed Engels spreekt en als tolk fungeert. Waar kom ik vandaan, waar ga ik naar toe enz. enz.. Ik stel ook mijn vragen en er ontspon zich een geanimeerd gesprek. Thee wordt ingeschonken, harde brokken cake moeten worden gedoopt in de thee en smaken heerlijk. Af en toe strijkt de vereelte hand van de vrouw over mijn arm en mompelt zij de volgende vraag. Ik heb bewondering voor haar kleindochter, die haar verstaat, maar ook zichtbaar geniet van het contact dat wij samen hebben. Niet alleen hier, overal op het platteland word ik hartelijk en met een ontwapende openheid ontvangen. Hier is een vreemdeling welkom, nieuwsgierig naar wie ik ben en waar ik vandaan kom. Er is wederzijds aandacht en begrip, integer contact ontstaat dan vanzelf. Het ontbreken van vooroordelen naar mij is een ware opluchting. Daar kunnen wij in Nederland nog wel iets van leren. Ik neem afscheid, de handen van de vrouw rusten nog enige tijd in mijn handen, zij kijk mij lachend aan. Wij nemen afscheid van elkaar. Ik loop verder, kijk nog één keer om, zij zwaait terug. Terug in het hotel begin ik mijn tas te pakken. Morgenochtend vlieg ik naar Kuala Lumpur, waar ik Carla ga ontmoeten en wij samen verder naar Bali gaan. Na een rustige nacht word ik gewekt door huilende honden en een vals gekraai van een haan. Het is 05.00 uur, broodje en op naar het vliegveld. Ik moest daar 3 uur van tevoren zijn werd mij verteld. Daar aangekomen; was ik veel te vroeg. Uur wachten voor ik kon inchecken. Uiteindelijk zonder vertraging met Air Asia naar Kl gevlogen. In Kuala Lumpur overnachten in Sofitel hotel, een heel luxe hotel. Was een promo aanbieding van Accor hotels, dit hotel was net geopend. Ik kreeg een Junior suite aangeboden, wat een weelde. De omschakeling was wel groot, wat een contrast met de wereld waar ik net vandaan kom. Reizen is inderdaad een voortdurend schakelen tussen verschillende culturen, mensen, architectuur enz. enz.. In Kuala Lumpur lijkt het wel of er een super kunstmest is uitgevonden die de gebouwen als paddenstoelen uit de grond laten schieten. Ik ga de stad in en voel mij vervreemd. Ik ben al vaker in KL geweest, alleen de Petronas Tower is voor mij een bekend oriëntatiepunt. Eerst was deze op grote afstand en van alle kanten nog zichtbaar, nu omringd door nog hogere gebouwen, die elkaar spiegelen in het getinte glas. Ik loop verdwaasd rond in deze jungle van staal, beton en glas. Naar de Petronas Towers gelopen; staar vol verbazing omhoog. Dit gebouw weet mij nog steeds te imponeren. Ik wilde naar boven, het kon pas de 23ste weer. Deze dag staat voor mij in het teken van mijn liefste lief, die ik ga ophalen van het vliegveld. In de verte zie ik de sky train en besluit om daar een ritje mee te maken. Station binnen gelopen, kaartje gekocht, althans hier krijg ik een munt. Op het perron wachten, instappen en mij laten rijden. Ik loop naar de voorkant, prachtig uitzicht over het traject en de omgeving. Op deze manier zie je de stad uit een ander perspectief, ruimtelijk en inzichtelijk. Ik ben weer in de wereld van de smartphone beland. Bijna iedereen in de sky train kijkt gespannen op het kleine scherm. Op straat hebben veel mensen contact de smartphone, contact met anderen of omgeving zie ik niet. Uiteindelijk over gestapt naar een ander traject, richting mijn hotel. Dit ligt 15 kilometer buiten het centrum. Een zeer rustige omgeving, ver weg van de hectiek van de stad. Ook hier een prachtig zwembad, waar ik uiteraard na terugkomst gebruik van heb gemaakt. Een vreemde ervaring, je ligt in een zwembad dat is omgeven door hoge gebouwen, uiteraard van glas en prachtige weerspiegelingen van ander gebouwen. S’ avonds een leuk eettentje gevonden, waar ik een heerlijke rendang malakka heb gegeten. Terwijl ik dit opschrijf loop het water weer in mijn mond. Terug naar mijn kamer ga ik nog een boek lezen. Ik kan mij nog niet concentreren, ben een beetje in een cultuurschok. De overgang van het stille, warme platteland van Cambodja naar het hectische, kille van de grote stad maakt veel indruk op mij. Ik lig hierover te mijmeren en probeer het een plaats te geven. Langzaam dommel ik weg, ik besluit om te gaan slapen. So far so good, ik geniet, ook van het reizen in contrasten. Ik hoop dat je meegeniet.
Reizen is een voortdurend verwonderen
Een enorme knal galmt na in mijn kamer. Geschreeuw, gegil. Ik ben klaarwakker en zie dat het drie uur in de ochtend is. Trek snel een broek aan en doe de deur open. Buiten op de parkeerplaats lopen twee mensen, de man waggelt, de jonge vrouw schreeuwt en gilt. Ik zie een auto die tegen een betonnen paal staat geparkeerd, de enige op het hele parkeerterrein. De bewegingen van de man zijn traag, hij heeft een fles wodka in zijn hand. De bewaking van het motel komt aangesneld. Via het meisje wordt het gesprek met de man gevoerd. Deze buitenlander is duidelijk in een beschonken toestand. Beiden hebben geen lichamelijk letsel, de auto is de enige die letsel heeft opgelopen. Ik ga weer naar binnen, vraag mij wel af wat de man op dit tijdstip van de nacht op deze parkeerplaats te zoeken had. Gezien de zeer uitdagende kleding van de jonge vrouw denk ik het antwoord wel te weten, maar dat is uiteraard ook een vooroordeel. Ik probeer de slaap weer op te pakken, het resultaat is vele hazenslaapjes. Om 06.00 uur stap ik uit bed, om 07.00 uur komt Ben mij weer ophalen. Na een heerlijke douche, aangekleed en naar buiten om de frisse ochtend lucht op te snuiven. De auto is weer vertrokken, weggesleept of toch op eigen kracht verder gereden. Dat is de vraag, waar ik geen antwoord op kan geven. Ben arriveert al om 06.30 en ziet mij tot zijn verbazing al rondlopen. Ik vertel hem over de nacht. Hij is veel minder verbaasd, dit gebeurt iedere nacht wel ergens op deze weg. Gelijk duidelijk waarom ik bijna nooit s’ nachts ga rijden. Naar het bekende eettentje gereden, waar ik weer lachend word ontvangen en razendsnel een ontbijt voor mijn neus staat. Op weg naar Siem Reap, de wonderen van Angkor beleven. Zodra ik Sra Aem achter mij laat begeef ik mij weer in het overweldigende groen van de jungle. Slierten mist dwarrelen omhoog en lossen langzaam in zelfzelf op. De berg is omgeven door een wolkenkrans, het topje met de Preah Vihear Pagoda is net zichtbaar. Ben vertelde mij dat de hoofdingang van deze tempel op Thais grondgebied ligt, deze is afgesloten met stalen hekken en rollen prikkeldraad. Vandaar dat ik gisteren via de meest steile kant van de berg omhoog ben gegaan. Het blijkt dat de weg op sommige delen een stijgingspercentage van 30 % heeft. Een leuk traject voor de Tour de Cambodja. Langzaam komt er steeds meer ruimte tussen de bomen en krijgt het landschap meer kleur. Het groen wordt vermengd met aardetinten. Af en toe passeer ik kleine huisjes op palen. De bewoonde wereld doet zijn intrede. Het verkeer neemt ook weer toe en stelt eisen aan de chauffeur. Vooral de motorbikes zijn een nachtmerrie, schieten de weg over, slaan af zonder dat aan te geven. Ook de pendelbusjes die proberen klanten op te pikken langs de weg, vormen een gevaar. Zien zij iemand ver weg in het land, dan staan zij boven op de rem om te wachten en hopen dat die persoon met hen mee wil. Hetzelfde als iemand wil uitstappen, zonder aan te geven boven op de rem, de remlichten laten het vaak afweten. Ben blijft hier stoïcijns rustig onder, ik bewonder hem. Voordat ik Siem Reap bereik, bezoek ik nog twee tempelcomplexen, dit is al het gebied van Angkor. In de eerste, een klein complex wordt ik weer getroffen door de schoonheid van de tempels. Vooral de details, het vakmanschap van het zandsteensnijwerk is bewonderingswaardig. Ik loop hier als enige rond, aan het eind van het complex zie ik nog drie mensen. De man staat te fotograferen, ik wacht tot hij klaar is. Een oude man spreekt mij aan en vraagt wat ik van deze tempel vind. Ik probeer hem deelgenoot te maken van mijn verwondering en bewondering voor deze schoonheid. Hij blijkt niet geïnteresseerd, wil vooral zijn verhaal kwijt. Hij is gids, woont al 20 jaar in Siem Reap en komt uit Duitsland. Toen hij vernam dat ik uit Nederland kwam, reageerde hij in het Duits “ach Holland, mijn vader was bij de S.S. en verbleef in Amsterdam”. Bespeurde ik nu enige trots bij hem ?? Ik schrok, riep met dichtgeknepen stem Oh, draaide mij om en liet weg. Stak nog wel mijn arm omhoog om aan te geven dat ik wegging. Moest wel de neiging onderdrukken om mijn arm niet naar voren uit te steken. Ik was wel verbaasd over mijn eigen reactie, dat zo’n woord en houding van die man mij zo kon raken. Ik ben een stuk gaan lopen om mijzelf weer in balans te krijgen. Mijn open blik heeft zich even afgesloten en in mijzelf gekeerd liep ik terug naar de auto. Ik ben eerst gaan lunchen, voordat ik het volgende tempelcomplex ga ontdekken en verkennen. Langzaam ging mijn blik weer naar buiten en kon ik mij weer openstellen voor de schoonheid die hier te vinden is. Ik ga naar de Banteay Srei- tempel. Dit is de legendarische roze tempel, gemaakt van roze zandsteen en wordt beschouwd als een eerbetoon aan de schoonheid van vrouwen. Deze tempel werd in 987 ingewijd en is pas herontdekt begin 1900. Ik probeer mij altijd in te leven in de persoon die dit toen weer als eerste te zien kreeg. Ik verwonder en verbaas mij nog steeds over zoveel schoonheid. Tempels staan nog steeds overeind, uiteraard in vervallen staat. Ik word hier blij van en een zekere ontroering komt over mij heen. Vanwege de rust, er zijn weinig mensen, kan ik volop genieten. Teruggekomen rijden wij naar Siem Reap en brengt Ben mij naar mijn hotel/guesthouse. Wij wisselen nog adressen uit en ik beloof hem een review te schrijven op Tripadvisor. Voor mensen die Cambodja gaan bezoeken kan ik Ben aanprijzen, prima chauffeur en de prijzen die hij rekent zijn redelijk. UngD Angkor Suites is een prima plek om te verblijven de komende dagen. Ver buiten de kermisachtige sfeer van Siem Reap, wat het helaas wel is geworden. Ik ben hier voor de 3de keer en zie de veranderingen. Wat 20 jaar geleden een stoffige rustige stad was is nu een in neon gehuld centrum geworden. Het hoogtepunt van deze verschrikking is de Pub Street. Overal word ik aangesproken door schaars geklede meisjes, die mij proberen over te halen om met hen iets te gaan drinken in de Pub waar zij voor werken. Als ik niet reageer, komt de vraag Happy Massage ? Door deze drukte en de herrie van een kermis wil ik hier zo snel mogelijk weer vandaan. Het hotel is een oase van rust, gelegen in een buitenwijk en via hobbelige zandwegen te bereiken. Een duik in het mooie zwembad geeft mij de verfrissing die ik nodig had. De komende twee dagen wilde ik een motorbike huren, dat bleek niet meer mogelijk. Er zijn zoveel ongelukken gemaakt door buitenlanders, dat het verboden is om aan hen een motorbike te verhuren. Gezien de hoeveelheid drank die sommige tot zich nemen kan ik mij voorstellen dat dit vele ongelukken tot gevolg heeft gehad. Ik krijg een tip voor een prima motor Tuk Tuk, Sun is de naam van de driver. Hij rijdt mij de komende twee dagen rond in Angkor. Eerst een toegangspas kopen. Ik herinner mij een klein gebouwtje bij de entree. Aangekomen bleek dat gebouwtje flink te zijn gegroeid, een enorm gebouw met 24 kassa’s en daarvoor rijtjes mensen. De prijzen zijn meegegroeid, 1ste keer betaalde ik voor twee dagen $ 10.00, 2de keer $ 40.00 en nu $ 64.00. Dit werd wel onderwerp van gesprek bij mijn terugkeer, vooral omdat ik de toegangspas van vorige keren nog bij mij had. Ik kreeg vooral waardering voor het feit dat ik voor de derde keer Angkor wilde bezoeken. Ga wel heel vroeg werd mij verteld, dat was ik toch al van plan , gezien mijn eerdere ervaringen. De volgende ochtend werd ik om half zeven op gehaald door Sun. Het was nog stil op straat, uiteraard veel motorbikes, mensen op weg naar hun werk. De dag deed langzaam zijn intrede, het klamme van de nacht maakte plaats voor een frisse ochtend. Wij gingen Angkor binnen, ik had besloten om zover mogelijk achteraan te beginnen om zo tegen de stroom in terug te gaan. Samen met Sun, die veel wist te vertellen over alle tempels, een keuze gemaakt. Ik geniet van de ontwakende natuur, zonlicht dat voorzichtig entree maakt en de eerste stralen door het bladerdak van de bomen laat schijnen. Angkor is enorm uitgebreid, het is 400km2 en het gebied is bezaaid met tempels. Ik kan weken door dit gebied zwerven, daarom is het voor mij niet vreemd om hier de 3de keer naar toe te gaan. Vaak wordt gesproken over Angkor Wat, dit is de grootste tempel in dit gebied, vele andere tempels beginnen ook met Angkor en vind ik deze persoonlijk vaak mooier en indrukwekkender. Dit komt vooral omdat deze vaak afgelegen liggen en niet door de massa’s toeristen worden bezocht of liever gezegd overvallen. In de loop van de dag wordt het bij de meest bekende tempels enorm druk. Vooral veel Chinese toeristen hebben Angkor ontdekt, vaak verstoord hun aanwezigheid de sfeer en het genieten van deze schoonheid. Met alle liefde gun ik iedereen om van deze prachtige tempels te genieten, maar helaas is dat niet aan deze mensen besteed. Zij komen altijd in grote groepen, bestormen de tempel, gaan voor een bepaald beeld staan om zich te laten fotograferen, rennen naar een andere plek waar het ritueel zich herhaald. Geen moment wordt naar de schoonheid van architectuur of details gekeken. Daarbij schreeuwen zij op harde indringende toon naar elkaar om aanwijzingen te geven voor het juiste plaatje wat zij willen maken. Sta ik toevallig op zo’n plek dan word ik letterlijk opzij gezet, om voor hen plaats te maken. Je begrijpt dat dit respectloze gedrag door mij niet werd gepikt, gewoon terugduwen en wijzen dat zij moeten wachten. Met een blik vol ongeloof voldeden zij wel aan mijn verzoek. Ik deelde mijn ergernis met een man uit Denemarken. Ik noemde hen een groep luidrustige sprinkhanen die op een complex neerdalen, hun telefoons volladen met foto’s en dan weer opvliegen en neerdalen op een andere plek. Het is net of de sfeer en intimiteit van deze prachtige plekken door hun is opgevreten en meegenomen. Dit soort momenten horen bij het reizen en aan mij om dit weer een plek te geven en mij niet te laten beïnvloeden om te blijven genieten. Gelukkig is vroeg in de ochtend de sfeer en intimiteit nog te vinden. Tussen twaalf en twee is het ook rustiger, er moet dan door deze Chinese mensen gegeten worden en dat heeft voorrang. Op mijn zwerftocht door Angkor kom ik ook langs kleine nederzettingen, waar de lokale bevolking woont en werkt. Ik stop bij een poel waar mannen met netten staan te vissen. Fascinerend om te zien, die enorme concentratie om de bewegingen van de vissen onder water te volgen en op het juiste moment het net laten vallen. Op deze plekken komt ik weer tot rust en energie opladen om die ene mooie prachtige tempel te bezoeken, die helaas de hele dag door overspoeld wordt door een mensenmenigte. Ik probeer mij van alle geluiden af te sluiten en mij te concentreren op de bijzondere schoonheid van alle details. Vooral de prachtig gebeeldhouwde Boeddhahoofden imponeren mij nog steeds. Om twee uur ga ik terug naar mijn hotel, neem daar een verfrissende duik in het zwembad en lig onder een groene bladerdak na te genieten en te mijmeren over de dag van morgen. Nog één dag en ik vertrek naar Kuala Lumpur, waar ik mijn lief ga ontmoeten en wij samen naar Bali gaan. So far so good. Ik geniet en geniet mee in het verhaal.
Reizen is een voortdurend genieten van schoonheid
Plotseling duikt uit een wolk van geel stofzand een schim op. Een wagen met een enorme berg hooi , getrokken door twee grote ossen. Vol in de remmen; grind slaat hard tegen de auto.Met een snelle uitwijkmanoeuvre wordt de ossenwagen gepasseerd. Adrenaline stijgt tot in mijn kruin, adem stokt in mijn keel. Ik ben onderweg van Kratie naar Preah Vihear. Het landschap is adembenemend mooi, ruig en woest in al zijn schoonheid. De bewoonde wereld wordt achtergelaten, ik duik steeds verder de Cambodjaanse jungle in. Boeren zijn bezig deze jungle stukje bij stukje te veroveren. Het eens groene tapijt verandert langzaam in een lappendeken. Overal zijn rookpluimen te zien. Delen van de jungle worden weggebrand, stronken verwijderd en het land wordt met ossenwagens omgeploegd. Het harde en vaak meedogenloos bestaan is zichtbaar en voelbaar. Af en toe passer ik kinderen die met beide armen in de lucht naar de auto zwaaien. Kinderen groeien op in nergensland, naar school gaan duurt uren, uit school werken op het land, de hele kleintjes spelen met zelfgemaakt speelgoed. Blijheid straalt van hen af, hun onbevangenheid, openheid en hartelijkheid raakt mij. Sober leven maakt gelukkig, zolang de hebzucht niet toeslaat. Ik reis en geniet van de schoonheid van de natuur, zij zijn het. Het is een lange rit naar Preah Vihaer, de wegen zijn geplaveid met zand, grind of asfalt dat de beste jaren heeft gehad. Onderweg raak ik in gesprek met Ben Wee, voorzichtig komt de politiek ter sprake. De meeste mensen zijn zeer ontevreden over het huidige militaire bewind. Bij verkiezingen wil de meerderheid hen weg hebben, maar uiteindelijk blijven zij aan de macht. Het bewind wil de betrekkingen met China verstevigen, ofwel zij worden nog afhankelijker. Het westen heeft voor het bewind afgedaan en daar is juist de toeristen industrie weer afhankelijk van. Ik heb het idee dat China bezig is met een hernieuwd kolonialisme. In Cambodja, ook in vele andere landen waar ik ben geweest wordt door de Chinezen veel geïnvesteerd in infrastructuur en bedrijven. Nadeel voor de lokale bevolking is dat het personeel om het werk te doen wordt meegenomen uit China en anders wordt de lokale bevolking heel erg onderbetaald. De winst verdwijnt weer naar China en wordt niet geïnvesteerd in nieuwe projecten, alles is op de korte termijn gericht, snel geld verdienen en dan weer naar een ander land, gebied of stad. In Preah Vihaer aangekomen overnacht ik in een motel op 10 kilometer van het dichtstbijzijnde dorp Sra Aem. Dit plaatsje is de toegangspoort tot het Dongrekgebergte en de Preak Vihaer Tempel op 625 meter hoogte. Mijn kamer is een balzaal met zware, heel zware houten meubelen en bed. Het lijkt wel of de zwaarte van de meubelen in mijn schoenen zakt, ik word hier moedeloos van. Besluit om naar het zwembad te gaan, daar is alles stil, niemand te zien. Het water heeft een vreemde groene kleur, ik vermoed van het chloor. Ik heb geen zin om met groen haar uit het water te komen en ga niet zwemmen. Een bordje verwijst naar bar en dining room. Ook daar niemand te zien, het is een kolossale ruimte, waar volgens mij wel honderden gasten kunnen worden ontvangen. Ik bel Ben om te vragen mij naar het dorp te rijden, daar zijn lokaal leuke eettentjes, ik kan een opbeurende sfeer wel gebruiken. Mijn voorgevoel klopte, kleine gemoedelijk eettentje met lokale bevolking. Hier weer praten met handen en voeten, gelardeerd met onverstaanbaar Engels. Ik eet een heerlijke Cambodjaanse hap voor € 2.50 incl. een biertje. Terug in het motel heb ik geen zin meer om te gaan schrijven, wat wel mijn voornemen was. De sfeer is niet inspirerend, eerder deprimerend. Ik ga slapen, morgen vroeg op. Het is een stralende dag, ik besluit om niet in het motel te ontbijten, maar in het dorpje. De Franse invloed is zichtbaar. Kleine stokbroodjes en een soort croissant zijn hier verkrijgbaar. Zij eten zelf vaak soep of rijst als ontbijt. Wij gaan de omgeving verkennen voordat ik de berg op zal gaan. Ik wil aan het eind van de dag van het mooie licht te genieten. Prachtig berggebied en veel schoonheid om van te genieten. Korte lunch en daarna weer richting de bergtempel. Op weg naar Preah Vihaer wissel ik van voertuig. Vanwege grensconflicten tussen Thailand en Cambodja is het niet toegestaan om met de auto dit gebied binnen te gaan. Het eerste deel van de berg moet ik achterop een motorbike, die mij twee honderdmeter stijl omhoog zal rijden. Eerst een kaartje kopen met een nummer dat correspondeert met een motorbike. Een lachende jongen wijst mij een plaats achterop, hij zet zijn helm op, ik krijg geen helm. Motor gestart en met een soort wheelie scheuren wij weg. Veel bochten die met hoge snelheid worden genomen. Ik denk dat mijn rijder geen snelheid wil verliezen. Het is net of ik op het TT van Assen rijd, maar dan met de bochten van de Alpe d’Huez. Hij denkt dat hij Valentino Rossi is. Meegaan met zijn bewegingen en volledige overgave is het beste. Soms gaan wij zo schuin door de bocht, dat ik het gevoel krijg eraf te glijden. Deze jongen kent dit parcours en zal het al duizenden keren hebben gedaan. Hij weet wat hij doet, roept af en toe oké en ik zie een grijns op zijn gezicht. Aangekomen krijg ik een duim omhoog en hij zal op mij wachtend voor de terugtocht. De weg omhoog gaat over paden, kale rotsformaties, dan weer grote brede wegen, die zijn aangelegd als toegang naar de tempels. De zon brandt op mijn lijf en mijn knieën doen dat uit zichzelf. Het is een Hindoeïstisch tempel complex van 800 meter lang uit de 9de eeuw en in en vervallen staat. Ik loop verder omhoog, geniet van het prachtige uitzicht op de bergen om mij heen, in de verte zie ik de vlaggen van Thailand wapperen. Zij willen duidelijk maken dat dat gedeelte van Thailand is. Ik hou van de schoonheid van vervallenheid in verlatenheid. De sfeer die deze tempelcomplexen nog steeds om zich heen dragen is wonderlijk voelbaar. Het complex is in de 9de eeuw gebouwd en ik loop hier door de indrukwekkende vervallenheid uit die periode. Strijklicht geeft deze vervallen tempels een bijzondere kleur en mysterieuze sfeer. Er zijn weinig mensen, vooral Cambodjanen die met lotus bloemen en andere snuisterijen omhoog gaan om deze aan de Shiva te offeren. Ik kom boven en word heel stil, ontroering is in mijn lijf voelbaar. Shiva met gewaden, slingers met bloemen om en veel brandende wierook. Op de rand van de berg, net onder de top, is een grot ingericht als heilige plaats. Tussen een hele smalle gleuf kun je deze bereiken. Ik kijk naar beneden en tussen de top en het dal is niets meer te zien. De strook is 1 meter breed en de diepte van de grot hooguit twee meter. Ook hier is de sfeer bijzonder, veel gele en oranje kleden. Het late zonlicht sluipt door de blauwe walm van de brandende wierook. Hier ga je vanzelf wel van op je knieën, hoe pijnlijk deze ook zijn. De zon gaat langzaam onder, ik ga terug door de gleuf naar boven en sta bovenop de berg naar de horizon te staren die langzaam rood begint te kleuren. Jammer dat de bewolking het laatste deel van de zonsondergang voor zichzelf verborgen wil houden. Ik blijf nog staan om van deze schoonheid te genieten. Ga terug om niet in het donker achter op de motor te hoeven afdalen. Ik word opgewacht en de rit naar beneden gaat even hard als naar boven. Ik zit nu rustiger achterop en beneden gekomen zie ik in de verte een enorme rode zon. Ben staan te wachten en geniet van dit tafereel. Hij is uitgelaten en slaat mij op de schouder. Samen blijven wij nog even staan en rijden dan in stilte terug naar het dorp, eten samen en gaan dan naar het hotel. Ik besluit om snel te gaan slapen en de sfeer van deze dag mee te nemen in dromenland. So far so good. Ik geniet en geniet mee.
Ik was vergeten mailinglijst aan te zetten
Je krijgt ineens een aantal verhalen tegelijkertijd, Ik was vergeten de mailinglijst aan te zetten en kreeg van Carla te horen dat een aantal mensen op mijn verhalen zaten te wachten. Trouwe
volgers dus en geen Facebook volgers. Veel leesplezier, neem er de tijd voor !
Reizen is een voortdurende verrassing
Ik lig in bed, klaar voor de nacht. De doordringede dreunende bas beat laat het bed trillen. Ik herinner de opmerking van het
meisje dat mij heeft ontvangen. Er is een nieuwe skybar boven op het dak van het hotel, van 17.00 – 20.00 happy hour. Ik vraag mij nu wel af of er boven andere happy te doen is. Ik besluit de
receptie te raadplegen tot hoe laat deze bonkiebonkie doorgaat. Dit gesprek
gaat als volgt : ik bel en dan, reception can I help you, please can you tell me at what time the music is stopping, you want music in the room, No, I mean at what time the music in skybar is stopping, you want to order from the
skybar, diepe zucht en opnieuw dezelfde vraag met iets geïrriteerde stem, OH the skybar music, well when the DJ stop, can you please tell
me what time ????When the guest are going home, thank you, good night. Ik geef het op,
zoek mijn oorstoppers en duw deze diep naar binnen. Geluid dempt, de trilling blijft. In mijn fantasie doe ik alsof ik in een massagestoel lig.
Uiteindelijk toch in slaap gedommeld. De volgende ochtend staat Ben alweer klaar en gaan richting Kratie. Eerst nog een bezoek aan Wat Nokor, een
boeddhistische pagode. Hier staan foto’s van op facebook, o.a. met het bruidspaar. Ik liep daar rond en zag dat een vrouw prachtig werd aangekleed en opgemaakt. Nieuwsgierig vroeg ik Wedding ? ik
kreeg van alle kanten een Yes te horen. Trouwen wordt hier heel groots aangepakt en alles draait om de vrouw. De man huppelt er een beetje achteraan en komt in beeld als er een foto gemaakt moet
worden. Onderweg kom ik regelmatig enorme tenten versierde tenten tegen die vaak de helft van de straat in beslag nemen. Daar wordt de ceremonie van de bruiloft gehouden en daarna wordt iedereen
gefêteerd op de heerlijkste gerechten. Ik rij weer verder over de smalle hoge weg langs de Mekong rivier. Onderweg genieten van het dagelijks leven. Ik vraag Ben regelmatig om even te stoppen. Ik
wil iets in beeld vastleggen en maak gelijk gebruik om rond te lopen. Al snel wordt dan contact gemaakt met marktvrouwen, mannen die toekijken en de monniken die onderweg zijn om hun eten te
vergaren. Ik was bij dit ritueel en een vrouw zag dat een aantal monniken op blote voeten liep. Zij rende naar de overkant, kwam terug met 5 paar slippers, zette deze keurig voor de monniken neer,
naar de maat werd niet gekeken. De monniken trokken de slippers aan, soms te klein en dan weer te groot. Het deerde hen niet , dapper gingen zij
met hun nieuwe aanwinst op pad. Verder onderweg steeds wisselende taferelen, brommers met ladingen matrassen achterop of met kinderen en oma achterop. Dan weer de prachtige rijstvelden en velden
met lotusbloemen. Soms passer ik een kleine community waar een bruiloft en tegelijkertijd een begrafenisplechtigheid wordt gehouden. Het leven trekt aan mij voorbij. De auto stopt bij een Phnom
Hanchey, vanaf daar heb ik een fenomenaal uitzicht over de Mekong rivier. Het landschap glanst groen, de rivier is hier stoer, breed en indrukwekkend. De mensen hartelijk en ontwapenend. Vooral de
glimlach en tinteling in de ogen als ik stilsta en vaak met gebarentaal contact probeer te maken. In het binnenland spreekt bijna niemand een andere taal. Ik hoorde later dat dat het beleid van de
militaire overheid is, niet investeren in educatie. Ik kom daar later nog wel een keer op terug, veel te vertellen over het bewind hier en historie. Op de smalle weg langs de Mekong rivier zijn
alle huizen op 2 tot 3 met hoge palen gebouwd. Deze ruimte wordt gebruik om koeien of auto’s te stallen. Grote afwisseling in eenvoudige, vaak verwaarloosde houten huizen en zeer rijk versierde stenen huizen. Hier wordt het contrast tussen rijk en arm duidelijk zichtbaar. In Kratie aangekomen nestel ik
mij in een prima hotel, ver van het centrum. Rustig edoch afhankelijk van vervoer. Ben kan ik ten alle tijden bellen, wat ik niet snel zal doen. Besloten de volgende dag voor het spotten van de
rivier dolfijn te gaan. Ik vertel Ben dat hij de morgenochtend vrijaf kan nemen. Ben is teruggesteld, wat moet ik dan gaan doen?? Ik denk iemand blij te maken, dus niet! Ik roep tot morgen twee
uur, ik voel de teleurstelling in mijn rug prikken. De nacht begon met snerpende krekels en huilende honden. Opnieuw naar de oorstoppers gegrepen, ik moest daar voeger niet aan denken, ben nu heel
dankbaar. De volgende ochtend heb ik zwervend de omgeving verkend. S’ middag voordat ik naar de dolfijnen ging, langs een heel oude tempel gereden. Deze was weer eens hoog gelegen en ik moest mijn
knietjes aansporen om de 300 treden te gaan bestijgen. In overleg met deze scholdempers heb ik aangeven dat het bereiken van Nirwana altijd met
pijn en afzien gepaard gaat. Daar gingen zij voor !! Daarna richting rivier waar de bootjes al klaar lagen voor het spotten van de dolfijnen. Ticket gekocht met nummer van de bootsman. Ik zag de
boot liggen en de bootsman was druk bezig om water uit zijn boor te scheppen. Ik dacht even, heb ik weer ! Uiteindelijk kwam de boot drijvend aan, de motor sloeg aan, wel na 12 keer trekken aan een
koord Pruttelend ging de boot varen, al snel prooi van de woeste stroming. Al na een paar minuten roept de bootsman YEAH en wees in een bepaalde
richting. Ik kijk niets te zien. Dit herhaalde zich 10tallen keren en steeds als ik naar de richting keel waar zijn arm wees, zag ik niets. YEAH, YEAH. Even moet ik terug denken aan een tocht die
ik in India maakte, daar heb ik een hele middag naar de tijger gespeurd, zonder enig resultaat. Ook daar werd regelmatig YEAH geroepen en met de Jeep werd in een bepaalde richting gescheurd. Zonder
resultaat, herhaalde opmerking “just gone”. De boot werd midden in de rivier aan een paas rietpluimen aangelegd, hij begon opnieuw water te lozen en zorgelijk naar de bodem te kijken. Oké, vroeg ik
en uiteraard een voorspelbaat antwoord: Oké ! Uiteindelijke kreeg mijn bootsie gelijk. Ik had inmiddels door dat als hij wees, ik in die richting moest
blijven kijken omdat de dolfijn later weer boven kwam om adem te happen. Ik heb er toen vele gezien. Op de foto vastleggen is wat anders. Als ik de lens gericht had en afdrukte was de dolfijn weer
onder water. Heel veel foto’s van de rivier. Uiteindelijk toch gelukt, deze foto’s hou je tegoed. Nog steeds problemen met downloaden. De zonsondergang op de rivier was een prachtig cadeau. Een
verstillend moment, aan de rivier zitten, de glinstering van ondergaande zon op het water. Ik voel mij gelukkig, geniet en koester het moment. Terug
naar hotel gereden, vroeg slapen, morgen bij het krieken van de dag naar Preak Vihaer, de berg beklimmen om boven tempels en een heilige plaats te gaan bewonderen. So far so good. Geniet mee
!
Reizen is een voortdurende beweging
Ik staar naar het glinsterende water van de Mekong rivier die langs Phnom Penh loopt. Tussen zanderige oevers wordt de rivier voortgestuwd. Een rivier in bewegende stilstand, aan de oppervlakte sereen stromend, daaronder een enorme kracht die het water voortstuwt naar de zee. De gesmolten sneeuw uit de Himalaya moet 4900 kilometer afleggen om zich te verenigen met de zoute metgezellen. Aan de traagheid van de boten te zien kost het heel veel kracht om zich stroomopwaarts te bewegen. Ik ben vroeg opgestaan voor mijn ochtendwandeling langs de rivier. Ik wacht op Len, zij zal mij begeleiden naar mij Monk Blessing deze morgen. Len is een ondernemende vrouw die “ Tastytour” is gestart. Zie www.tastytourscambodia.com. Zij werkt nu nog parttime en hoop dit te kunnen uitbreiden naar fulltime. Zij werkt parttime bij een NGO. Zij organiseert vooral tours gericht op natuur en cultuur, lokaal eten en de Monk Blessing. Zij werkt met lokale mensen uit haar eigen community op 50/50 basis. Het hart op de goede plaats dus en dat ontdekte ik direct bij onze ontmoeting. Hartelijk, open en niet die opdringerigheid die ik vaak in Aziatische landen tegen kom. In de Tuktuk gestapt en naar haar community gereden , waar de pagode is voor de blessing. Ik maakte eerst kennis met de monnik en mij werd verteld wat ik kon verwachten. Len deed de vertaling voor mij, het Engels van de monnik is beperkt en onverstaanbaar. Op de foto’s is te zien dat ik eerst de verpakte etenswaren aanbied en dat ik later zijn eerste blessing krijg. Tijdens deze Blessing kwam mijn Oma ook even voorbij en verder was het opmerkelijk rustig. Ik was wel ontroerd. Als ik van beweging naar stilstand ga komt vanzelf de emotie, hoewel het ook in de omgekeerde richting kan gebeuren. Stilstand en beweging zijn beide nodig om tot verandering te komen, anders blijft het statisch. Reizen is altijd een ontdekkingsreis voor mij, ook om mijzelf te ontdekken. Voor mij is dat niet in afzondering, maar onderweg, in de stad, in de natuur en onder de mensen. Hoewel ik ook de momenten voor mijzelf nodig heb, ik noem dat geen afzondering. De monnik maakte mij duidelijk dat ik mij moest omkleden. Hij moest lachen , gezien mijn verbazing. Ik zag wel andere mensen op de bankjes zitten met een sarong aan. Dat moest ik dus ook gaan doen. Len maakte mij duidelijk dat dit de water blessing was. De monnik prevelt mantra’s en gooit ondertussen bakken water over mij en mijn metgezellen heen. Ik schrok van de eerste klap water, koud en vooral door de kracht veerde ik even op. Een diepe zucht handen gevouwen in de begroetingstand en het ritueel ondergaan. Het was een verfrissende en louterende gebeurtenis, die veel indruk op mij heeft gemaakt. Len en ik lopen nog even door haar community, eerst stilzwijgend en later vertelde zij veel over haar werk en dromen. Zij wil dat ook de minder bedeelden kansen krijgen om zich te ontwikkelen en hoopt dat haar organisatie daar een bijdrage aan kan leveren. De rest van de dag heb ik liggen mijmeren bij het zwembad, geen zin om de hectiek van de stad in te gaan. S’ avonds wel mijn avondwandeling gemaakt op de boulevard. Hier is de promenade van zien en gezien worden, de talrijke eetstalletjes zorgen voor de inwendige verwenning. Vroeg naar bed, te warm om onder de wol te gaan. De volgende ochtend opgehaald door Ben Wee, die mij de komende dagen zal vervoeren. De auto wringt zich door het chaotische ochtendverkeer. Wij gaan de stad uit, klaarblijkelijk hebben velen hetzelfde besloten. Eenmaal buiten de stad werd het heel rustig. Lange tijd rijd ik door een oase van groen. Ik word geflankeerd door groene rijst- en maisvelden. Hier en daar kleurrijke stipjes in het groen van mensen die de velden aan het bewerken zijn. Ik ben op weg aar Kampong Cham en wil daar over de beroemde bamboebrug naar de overkant van de Mekong rivier lopen. Onderweg een grote lokale markt bezocht waar alles wat vliegt, kruipt en krioelt gefrituurd en verkocht wordt. Spinnen, krekels, maden, mieren kikkerbillen alles is hier te krijgen en wordt gegeten. Er schijnen veel eiwitten in te zitten, ik laat deze geneugten van dit leven aan mij voorbij gaan. Verder gereden en onderweg zie ik steeds meer huizen op palen verschijnen. Tijdens de regenperiode treed de Mekong kilometers buiten zijn oevers en stijgt het water met meters. Onderweg een verlaten pagode en tempelcomplex bezocht. Duidelijk het domein van de apen, overal sprongen zij rond, de kleintjes speelden wilde spelletjes en de ouderen waren vooral op vlooien en paren gericht. Binnen wenkte een oude vrouw mij. Vroeg met de inmiddels bekende schelle stem naar mijn naam. Bert, Bert, dit herhaalde zij wel 20 keer alsof zij een nieuwe mantra had geleerd. Liet mij de vertrekken van de monniken zien en wilde dat ik iets haar notitieboekje schreef. Ik gaf haar mijn kaart met de boeddha hand en zij was daar opgetogen blij mee. Het was drukkend warm, 34 graden en hoge vochtigheid. Als Ben mij ziet aankomen dan laat hij de airco in de auto op volle toeren draaien. Ik heb dan wel het gevoel alsof ik een koelkast binnenstap. Tijdens de rit vraag ik hem om de airco op LO te zetten, Prima temperatuur voor mij en de overgang van binnen naar buiten v.v. dragelijker te maken. In Kampong Cham aangekomen wacht mij een onaangename verassing. De beroemde bamboebrug is vorige week afgebroken en heeft plaats gemaakt voor een foei lelijk betonnen gevaarte. Dit alles voor de vaart van het volk. Ben schudt meewarig zijn hoofd, voor deze brug komen de toeristen en dat is een belangrijke bron van inkomsten voor de lokale mensen. De lokale overheid denkt daar klaarblijkelijk anders over. Naar hotel gereden en geïnstalleerd. Ik ben weer naar buiten gegaan om de omgeving te verkennen en een biertje te drinken. Een leuk plekje gevonden en bier besteld. Tweede teleurstelling, dat hebben zij niet. Dit blijkt de moslim provincie van Cambodja te zijn en sinds een paar jaar wordt ook hier een strenger religieus bewind gevoerd. Maar, handel is handel en daar is het guesthouse voor. Zij hebben ook fijne terrassen met zicht op de Mekong en surprise, het is happy hour time. Tweede biertje gratis. Als ik afreken betaal ik $ 1.00, dat is € 00,45 voor een biertje. Vreemd beleid, meestal als iets schaars is gaat de prijs fiks omhoog. Hier ook een heerlijk Kmer maaltijd, Fish Amok, gegeten en weer terug naar hotel. Installer mij om foto’s te downloaden en te versturen. Dit lukt mij niet, het internet heeft onvoldoende capaciteit om te verwerken, ook als ik de foto’s gescropt heb. Ik heb hier twee ur aan moeten besteden zonder gewenst resultaat. Dat betekent voorlopig geen foto’s bij de verhalen, ik beloof dat ik het later opnieuw ga proberen. Ik ga de dag inruilen voor de nacht,mijn bedje wacht. So far so good. Wat een prachtige reis, ik geniet.
Reizen is een voortdurende inspiratiebron
Trillingen van de stad komen indringend mijn kamer binnen. Ik loop naar het raam, zie beneden dat de markt in al zijn glorie is opgebouwd. Het hoofd even uit het raam, ik ruik een mengeling van natuurlijke en chemische geuren. Veel geschreeuw maakt duidelijk dat de commercie zijn intrede heeft gedaan. Er wordt hard op de deur gebonsd. Ik doe open, staar in twee prachtige amandelkleurige ogen, daaronder een glimlach die mij een evenwichtsstoornis veroorzaken. Zij wacht geduldig, ik neem het briefje van haar aan. Zij blijft nog even staan, wenst mij een heel prettige dag, draait zich om en met sierlijke lichtvoetige tred loop zij de gang in. Het briefje is van Motogirls, een bevestiging van onze afspraak. Ik heb besloten om vandaag zelf geen motor te huren, maar mij de laten rijden door een motorrijdster. Motogirls wordt gerund door meiden, die proberen een plaats in de overvolle toeristenmarkt te veroveren. Zij wacht op mij in de lobby, stond in het briefje. Eerst ontbijten en dan klaar maken voor deze dag. Ik ga naar beneden, zie een ouder stel en een kleine Cambodjaanse vrouw. Ik loop naar buiten, kijk rond, zie daar niemand die mij opwacht. Ik loop terug de lobby en wordt aangesproken door die Cambodjaanse vrouw. Bert, vraagt zij aarzelend. Zij blijkt mijn Motogirl te zijn. Beiden hadden een vooroordeel, ik had “zo’n kleintje” niet verwacht en zij deze oudere man niet. Daarmee was wel gelijk de toon gezet, lachend liepen wij naar de motor, zij weer voorzichtig aftasten of ik wel eens motor had gereden. Ik stelde haar gerust en naam plaats achter op de motor. Voordeel, ik kan over haar helm heen kijken. Ik voelde mij snel vertrouwd en dat voelde zij goed aan. Bij een stoplicht keek zij lachend achterom en zei dat ik een prima achterzitter was. Vervolgens reed zij behendig door het hectische ochtendverkeer. Nadat een lange brug te hebben overgestoken gingen wij richting Mekong eiland. Om die te bereiken moesten wij de ferry halen. Ineens was hel stil, het geluid van wervelende wind nam de plaats in van het snerpende geluid van de brommertjes. Regelmatig stopte zij voor een educatieve les over alles wat er aan de oevers van de Mekong groeit en bloeit. De overstromingen van de rivier zijn overvloedig en zover als het oog reikt neemt water het van het land over. Dat geeft enorme vruchtbare grond en daar wordt op natuurlijke wijze gewassen verbouwd. Helaas kunnen zij hun producten steeds moeilijker kwijt, de met chemische opgekweekte gewassen uit China en Vietnam zijn goedkoper en vinden makkelijk de weg op markten en winkeltjes. Een ander probleem is het feit dat China dammen bouwt en gaat bouwen die zullen een desastreus effect hebben op de visstand en de vruchtbaarheid van het land. De woede van haar over het beleid van de militaire regering was zichtbaar en voelbaar. Ik heb even gewacht, zij werd rustiger, lachend vroeg ik Oké ?? Yes, Yes, kroop weer op haar bike en ik achterop. De weg meanderde door het landschap, dit was voor mij even zoeken hoe mij vasttehouden. Voorzichtig hield ik haar bij de heupen vast, zij gaf mij met haar handen aan dat het wel wat steviger mocht. Uiteindelijk had ik de goede greep, vooral te danken aan een verminderd gevoel van schroom. Plotseling kwam een eind aan de weg, slippend over een zandweg naar de ferry naar Mekong eiland, Koh Dach. Helm af en een beetje rondkijken. Ook hier altijd handel, mensen die staan te wachten worden gefêteerd op alles wat je in je mond kan steken. Verderop lopen mannen over een smalle plank, aan weerzijden van een lange bamboestok hangen twee manden gevuld met grind. In een grindbak langs de rivier worden de manden gevuld en in een vrachtwagen geleegd. Het zweet op hun lijf glinsterde in het zonlicht. Inmiddels heeft de warmte de kwalificatie van verzengde hitte bereikt. In de schaduw en op de motor is het prima te doen. Ik heb soms wel het gevoel dat ik achter op de motor met gemak toast kan maken. Er was genoeg plaats op de ferry en toch ontstond onrust en gedrang zodra de ferry was aangemeerd. Gevolg dat afgaande vervoer botste met het opgaande vervoer. Ik was gaan lopen en voor mij geen probleem. Ging bovendek van de ferry en genoot van het gedoe op de ferry. De oversteek gaat traag, stroming van de Mekong is sterk, langzaam maar gestaan komen wij aan de overkant. Ik eerst weer omhoog lopen, zij manoeuvreerde behendig door het mulle zand. Op het eiland heb ik eerst een bezoek gebracht aan een pagode en omringende community met een school. Bezoeken van een pagode doe ik met plezier, het contact met de monniken is voor mij een inspiratiebron. Gecombineerd met de prachtige natuur om mij is het weer een en al genieten. Uiteraard kan ik nooit de verleiding weerstaan om mij even in of voor een klaslokaal te nestelen. Dit tot grote hilariteit van de kinderen in de klas, die vervolgens weer door het gezag tot de orde worden geroepen. Via gebaren vraag ik aan het gezag of ik een foto mag maken, een duim omhoog en ik kan mijn gang gaan. Eerst doen alsof, hiermee voorkom ik al die handjes met een V teken. Even later verschuil ik mij half achter de wand en dan lukt het mij. Er is altijd wel eentje die daar niet intrapt en stiekem toch achterom kijkt. Wij vervolgen onze weg en bezoeken het huis van een beroemde Cambodjaanse architect. Daar worden inmiddels filmopnamen gemaakt voor een film. Een man staat schreeuwend op een trap en zwaait woest met een stok naar iemand die er niet is. Later wordt het beeld geschoten van de man tegen wie hij tekeer gaat. Altijd leuk om dat te zien, gedoe met belichting, scènes opnieuw en veel mensen die heen en weer rennen. Ik kan toch het huis verkennen, inderdaad een prachtig huis, niet mijn smaak maar ik begrijp wel waarom hij zo gewaardeerd wordt. Interessant was de slaap kamer met veel trappen voor de Boeddha, hoe meer trappen hoe welgestelder. Grappig om dat ik de slaapkamer uitgestald te hebben. Ik heb nog een ontmoeting met de zuster van de architect, een bescheiden edoch zeer erudiete vrouw. Zij vertelde mij veel over de historie en bracht het huis weer tot leven. Broom broom, op naar de zijde. Het eiland wordt niet voor niets Silk Island genoemd. Even een vooroordeel wegslikken, ik ga anders nooit naar dit soort attracties, maar werd overtuigd door mijn motogirl. Achteraf blij dat ik het gedaan heb. Vooral het proces van worm, pop, larf en mot , die weer eitjes legt waarna het proces opnieuw start. Het is een familiebedrijfje, zus aan het weefgetouw, moeder kleurt de zijde, pa spint aan een soort spinnenwiel. Zoon was nu de gids, anders zit hij ook achter het weefgetouw. Ook hier is overleven moeizaam, de chemische gefabriceerde zijde is veel goedkoper en beheerst de straatmarkt en winkels. Ik zet mijn helm op een hoofd vol met indrukken en ervaringen en rijden vervolgens weer richting Phom Penh. In de stad zorgen de bedwelmde uitlaat gassen voor een vreemde blauwe waas. Ik word afgezet bij het hotel, nemen hartelijk afscheid en ik beloof haar de foto’s op te sturen. Ik kleed mij om en neem een verfrissende duik in het zwembad. Ik nestel mij onder een grote parasol, sla de laptop open en begin te schrijven aan het verhaal dat je nu te lezen krijgt. Hiermee eindig ik, so far so good, ik heb genoten en geniet. Ik hop dat je mee geniet. Foto’s volgen, hoop dat het deze keer beter gaat.